Kulinarna podróż po Japonii z Inabą

Kulinarna podróż do Japonii jest dla Europejczyka pełna sekretów i niespodzianek. Sposób podawania potraw, ich wygląd i dekoracja, są określone ścisłymi zasadami, tymi samymi, które obowiązują w wielkiej sztuce Japonii. Jak więc mamy – zaproszeni przez znajomego Japończyka – ucztować z nim po japońsku i zachować przy tym twarz?

Potrawy zostaną podane w sposób wyjątkowy. Zgodnie z zasadą sezonowości, użyte składniki będą nawiązywały do aktualnej pory roku, dzięki czemu będą świeże, pełne witamin i smaczne. Ale jak je zjeść posługując się pałeczkami, po japońsku hashi?

Należy pamiętać, że pałeczki trzyma się mniej więcej w połowie ich długości. Nie chwyta się za nisko, bo to przeszkadza w jedzeniu, wygląda niezgrabnie i z pewnością wywoła uśmiech na twarzach Japończyków. Z punktu widzenia kultury japońskiej, nóż i widelec są narzędziami bezwzględnymi, a nawet brutalnymi. Natomiast drewniane lub wykonane z laki pałeczki to instrument delikatny i wyrafinowany w swojej prostocie. Ułatwiają, podtrzymują, nabierają, wybierają, ale nigdy nie ingerują w głąb spożywanej potrawy. Można nimi wybierać odpowiednie kęsy lub przenosić nieuszkodzone cząstki do ust. Potrawy są zawsze podawane w postaci wcześniej przygotowanych, małych kawałków, dzięki czemu posługiwanie się nożem nie jest konieczne i używa się go wyłącznie w kuchni. Jeśli poprosilibyśmy o jego przyniesienie do stołu, byłoby to nietaktem i oznaczałoby, iż jedzenie jest tak twarde, że bez noża da się go zjeść.

Przed jedzeniem pałeczki kładzie się przed sobą, równolegle do kantu stołu, a cieńsze końcówki pałeczek na specjalnej podstawce, zwanej hashi oki (nigdy bezpośrednio na stole). Trzeba być uważnym i pamiętać, że niewłaściwe posługiwanie się pałeczkami może w kulturze japońskiej wywołać negatywne skojarzenia związane ze śmiercią. Nie należy więc podawać więc pałeczkami jedzenia towarzyszom biesiady, kłaść pałeczek poziomo na czarce z ryżem, ani wbijać ich pionowo w ryż.

Na rozpoczęcie uczty zostaną zapewne podane ciepłe i wilgotne ręczniczki, oshibory ? w sam raz do odświeżenia rąk i twarzy przed jedzeniem. Biorąc pod uwagę szeroki wybór dań, jakie oferuje kuchnia japońska, z pewnością będzie trudno wybrać spośród wielości: kiszonek, soczystych dań z rusztu, wspaniałych dań duszonych lub smażonych, delikatnej i chrupiącej tempury, rozmaitych makaronów, czy dań jednogarnkowych, przygotowywanych pod czujnym okiem gości. Warte skosztowania będą: Wakame ? su (sałatka z wodorostami wakame), Ika ringu (smażone pierścienie z kalmarów), Yakitori (szaszłyki z kurczaka i pora), Tori teriyaki (kurczak z rusztu w sosie teriyaki), Ebi – tempura (krewetki w tempurze), Miso ramen (chiński makaron pszenny w zupie z pasty sojowej).

Być może zdecydujemy się na zamówienie sushi. Jeśli wybierzemy sashimi, powinniśmy je zjeść pałeczkami, natomiast do makizushi możemy użyć pałeczek lub rąk, dopełniając smak sushi odrobiną sosu sojowego. W Japonii w sosie sojowym delikatnie moczy się jedynie rybę. Uważa się, że pieczołowicie gotowany i zakwaszany ryż, nigdy nie powinien ubrudzić się od sosu sojowego.

Przy zamawianiu dań należy kierować się umiarem i dołożyć starań, aby zjeść w całości podany ryż i inne potrawy, gdyż pozostawienie jakiegokolwiek jedzenia uznaje się za niegrzeczne, a niezjedzenie ryżu jest uważane za wielki nietakt.

Udział w tradycyjnym japońskim posiłku wiąże się z wieloma zasadami, ale przyswojenie ich nie jest trudne i sprawi, że my będziemy się czuć swobodniej, a naszym gospodarzom przyjemniej będzie gościć ludzi, którzy okazali szacunek dla japońskiej kultury kulinarnej i nauczyli się jej kilku podstawowych reguł.